Εξωμήτριος κύηση είναι μια κύηση, η οποία βρίσκεται έξω από το ενδομήτριο της μήτρας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να βρίσκεται στις ωοθήκες, στη σάλπιγγα ή και σε οποιαδήποτε σημεία της κοιλιάς. Η εξωμήτρια κύηση είναι αρκετά σπάνια και απαντάται περίπου στο 2% όλων των κυήσεων.
Τα εξωμήτρια κυήματα εντοπίζονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία (περίπου το 95%) εντός των σαλπίγγων (3,4 και 5). Άλλες εκτός μήτρας έδρες εμφύτευσης του κυήματος είναι η κοιλιακή χώρα και οι ωοθήκες. Άλλες μη-φυσιολογικές έδρες εμφύτευσης του κυήματος, οι οποίες δεν είναι «εξωμήτριες», αλλά εντοπίζονται μέσα στη μήτρα, είναι ο τράχηλος της μήτρας, το κέρας της μήτρας, ενώ έχουν εντοπιστεί και κυήματα εντός τους μυϊκού τοιχώματος της μήτρας.
Η πιο συχνή αιτία εξωμητρίου στις μέρες μας αποτελεί η εξωσωματική γονιμοποίηση. Άλλοι λόγοι μπορεί να είναι η χρήση ενδομητρίου σπιράλ για λόγους αντισύλληψης καθώς και μια προηγούμενη εξωμήτρια κύηση.
Γενικά, σε κάθε αρχή μιας εγκυμοσύνης πρέπει πάντα να την αποκλείουμε υπερηχογραφικά ελέγχοντας εκτός από τη μήτρα, τις ωοθήκες και αν είναι δυνατόν και τις σάλπιγγες. Εκτός από το υπερηχογράφημα είναι δυνατόν να ελέγξουμε την πιθανότητα εξωμήτριας κύησης πιο νωρίς στην εγκυμοσύνη με βάση την αύξηση της χοριακής γοναδοτροπίνης στο αίμα χωρίς υπερηχογραφικά ευρήματα εντός της κοιλότητας της μήτρας.
Επιπλέον υπάρχει και η πιθανότητα της λεγόμενης ετερότοπης κύησης. Αυτή αναφέρεται στην περίπτωση όπου έχουμε δύο εγκυμοσύνες: η μια να βρίσκεται μέσα στη μήτρα και η δεύτερη εκτός της μήτρας, δηλαδή εξωμήτρια κύηση. Η πιθανότητα μια γυναίκα να έχει ετερότοπη κύηση είναι εξαιρετικά μικρή ,περίπου 1:15.000.
Από τη στιγμή που θα διαγνωστεί η εξωμήτρια κύηση υπάρχει η πιθανότητα να υποστρέψει από μόνη της και να υποχωρήσει η χοριακή γοναδοτροπίνη χωρίς ανάγκη για περαιτέρω παρέμβαση.
Στη περίπτωση που ανεβρεθεί εξωμήτρια κύηση υπερηχογραφικά, θα χρειαστεί να προβούμε σε φαρμακευτική ή χειρουργική αντιμετώπιση.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση γίνεται μόνο στην περίπτωση που δεν έχουμε αιμορραγία η προχωρημένη κύηση με καρδιακή λειτουργία. Γίνεται με χορήγηση φαρμάκων που χρησιμοποιούμε και στη χημειοθεραπεία και έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του ιστού της εγκυμοσύνης.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Η χειρουργική αντιμετώπιση κατά τεκμήριο γίνεται λαπαροσκοπικά και αφορά συνήθως στην αφαίρεση της σάλπιγγας η οποία φέρει την εξωμήτρια κύηση ή στην εύρεση της εξωμήτριας κύησης σε όποιο σημείο της κοιλιάς είναι αυτή και την αφαίρεσή της. Είναι προτιμότερο να αφαιρούμε τη σάλπιγγα σε περίπτωση εξωμήτριας κύησης που βρίσκεται εκεί, παρά να κάνουμε την λεγόμενης σαλπιγγοτομή και να αφαιρούμε μόνο το σάκο της κύησης αφήνοντας την σάλπιγγα στη θέση της, γιατί αυτό αυξάνει πάρα πολύ τις πιθανότητες να έχουμε πάλι εξωμήτρια κύηση στο ίδιο σημείο.
Μετά τη θεραπεία της εξωμήτριας κύησης η γυναίκα έχει αυξημένη σημαντικά την πιθανότητα να εμφανίσει πάλι εξωμήτρια κύηση κατά 8% και πρέπει να είναι πολύ προσεκτική την επόμενη φορά που θα μείνει έγκυος.