Κύηση Υψηλού Κινδύνου•
Αρχική / Εγκυμοσύνη / Κύηση Υψηλού Κινδύνου
Κύηση υψηλού κινδύνου ονομάζεται εκείνη στην οποία η μητέρα, ή το νεογνό βρίσκονται ή πιθανόν να βρεθούν σε κίνδυνο αυξημένης νοσηρότητας και θνησιμότητας, πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τον τοκετό. Περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες όπως η υγεία της μητέρας, το μαιευτικό ιστορικό και πιθανή πάθηση του εμβρύου. Οι μαιευτικές διαταραχές έχουν πιο βαριά επίπτωση στη μητέρα και στο έμβρυο και ανάμεσα σε αυτές είναι η αποκόλληση του πλακούντα, η προωρότητα, η προεκλαμψία-εκλαμψία και η βραδύτητα ανάπτυξης (IUGR).
Η συχνότητα της κύησης υψηλού κινδύνου ποικίλει ανάλογα με τα κριτήρια ορισμού της. Πιο συχνά εμφανίζεται πρόωρος τοκετός.
Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με προωρότητα είναι:
- Ηλικία της μητέρας 35 έτη
- Χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο
- Βάρος της μητέρας
- Κακή θρέψη της μητέρας
- Προηγούμενος πρόωρος τοκετός
- Ανεπάρκεια τραχήλου
- Κάπνισμα
- Εθισμός σε ναρκωτικές ουσίες ή αλκοόλ
- Πολύδημη κύηση
- Αναιμία
- Μόλυνση
- Χρωμοσωμικές ανωμαλίες
Πρόωρος τοκετός
Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των πρόωρων τοκετών και ο βαθμός προωρότητας στο ιστορικό μιας γυναίκας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για εμφάνιση πρόωρου τοκετού στη παρούσα κύηση. Παρά την έντονη έρευνα γύρω από το αντικείμενο, η συχνότητα των πρόωρων τοκετών έχει παραμείνει ανεπηρέαστη. Τα 2/3 των πρόωρων τοκετών συμβαίνουν κοντά στο τέλος της κύησης και παρουσιάζουν μικρή εμβρυϊκή και νεογνική θνησιμότητα ενώ το υπόλοιπο 1/3 είναι υπεύθυνο για την περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Περίπου το 50% των νεογέννητων με βάρος γέννησης κάτω από τα 1000 g υποφέρουν από βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Το 40% των πρόωρων τοκετών παρουσιάζεται μετά από αυτόματη έναρξη των ωδίνων, ένα άλλο 40% οφείλεται σε πρόωρη ρήξη των εμβρυϊκών υμένων, ενώ το υπόλοιπο 20% οφείλεται σε ιατρογενείς παράγοντες (πχ. τοκετός λόγω προεκλαμψίας ή επιδεινούμενης εμβρυϊκής κατάστασης). Ο αυτόματος πρόωρος τοκετός είναι πολύπλοκη διαδικασία, αλλά έχουν βρεθεί διάφορες παθοφυσιολογικές διαδικασίες (οι οποίες μπορεί να συνυπάρχουν):μητρικό ή και εμβρυϊκό stress, ανιούσα λοίμωξη των γεννητικών οργάνων, αποκόλληση (αιμορραγία του φθαρτού) και διάταση της μήτρας.
Ο προσδιορισμός του κινδύνου που διατρέχει μια κύηση, καθώς και η προσεκτική παρακολούθηση μιας εγκύου που έχει κάποιο γνωστό παράγοντα κινδύνου πρέπει να ξεκινήσουν έγκαιρα. Η συζήτηση με συμβουλευτικό χαρακτήρα πριν ακόμα τη σύλληψη, με γυναίκες που έχουν κάποιο γνωστό παθολογικό ή γενετικό πρόβλημα, βοηθά στη βελτιστοποίηση του αποτελέσματος. Οι πρώιμες και συχνές επισκέψεις στη διάρκεια της κύησης επιτρέπουν στον ιατρό να αξιολογεί και να προλαμβάνει παράγοντες που συμβάλουν στον πρόωρο τοκετό.
Η ασθενής που προσέρχεται με διάγνωση πιθανού πρόωρου τοκετού, πρέπει κατ’ αρχάς να παρακολουθηθεί για τουλάχιστον 30 λεπτά προκειμένου να ληφθεί η απόφαση για την κατάλληλη αντιμετώπιση. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν τον τρόπο αντιμετώπισης της εγκύου με απειλούμενο πρόωρο τοκετό είναι η υπολογιζόμενη ηλικία κύησης, το υπολογιζόμενο εμβρυϊκό βάρος, και η παρουσία τυχόν αντενδείξεων έναρξης τοκόλυσης από την πλευρά της μητέρας ή του εμβρύου.
Αντιμετώπιση πρόωρου τοκετού
Γενικά υπάρχουν δύο τρόποι αντιμετώπισης του πρόωρου τοκετού: η τακτική της αναμονής (απλή παρακολούθηση) και η φαρμακευτική παρέμβαση. Στις κυήσεις ηλικίας μεταξύ 24ης και 34ης εβδομάδας ή στις περιπτώσεις υπολογιζόμενου εμβρυϊκού βάρους μεταξύ 600 και 2500gr, η χορήγηση κορτικοστεροϊδών και τοκολυτικών φαρμακων έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα.
Σαν συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι λόγω της μεγάλης πια ηλικίας των εγκύων καθώς και των συνεχώς αυξανόμενων ποσοστών εξωσωματικών κυήσεων οι κυήσεις υψηλού κινδύνου καθώς και τα περιστατικά πρόωρων τοκετών παρουσιάζουν ραγδαία αύξηση. Για την καλύτερη πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών χρειάζεται η συνεχής και στενή παρακολούθηση της εγκύου από το γιατρό της, κι αν και εφόσον παρουσιαστεί πρόωρος τοκετός η άρτια νεογνολογική φροντίδα στην αίθουσα τοκετών και στο θάλαμο των νεογνών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την καλή πρόγνωση των πρόωρων νεογνών.